• เขตห้ามบินคือพื้นที่ที่ ห้ามบิน หรือ ต้องได้รับอนุญาตก่อน เพื่อความปลอดภัยของสาธารณะ
• ต้องลงทะเบียน/ขออนุญาตตามที่กฎหมายกำหนด และทำประกันภัยภาคบังคับ
• กฎพื้นฐาน: บินไม่เกิน 90 เมตร มองเห็นโดรนตลอดเวลา ห้ามบินเหนือฝูงชน
• โทษฝ่าฝืนอาจมีทั้งปรับ จำคุก ริบอากาศยาน และเพิกถอนใบอนุญาต

เขตห้ามบินโดรนคืออะไร?

“เขตห้ามบินโดรน” คือพื้นที่ที่มีข้อกำหนด ห้ามบินโดยเด็ดขาด หรือ ต้องได้รับอนุญาตเป็นพิเศษ ก่อนทำการบินอากาศยานไร้คนขับ เพื่อป้องกันความเสี่ยงด้านความปลอดภัย ความเป็นส่วนตัว และความมั่นคง

ประเภทของเขตห้ามบินโดรน

1) เขตห้ามบิน เด็ดขาด

• พระราชวังและพื้นที่พระราชฐาน
• สถานที่ราชการสำคัญ
• หน่วยงานด้านความมั่นคง
• เรือนจำและทัณฑสถาน
• โรงไฟฟ้านิวเคลียร์และโรงงานอุตสาหกรรมที่มีความเสี่ยงสูง

2) เขตที่ ต้องขออนุญาต ก่อนบิน

• สนามบินและพื้นที่โดยรอบ
• สถานที่ราชการทั่วไป
• แหล่งโบราณสถาน
• อุทยานแห่งชาติ
• พื้นที่จัดงานหรือกิจกรรมสำคัญ

กฎระเบียบและข้อบังคับที่สำคัญ

การขออนุญาตบิน

1. ลงทะเบียนโดรนกับสำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.)
2. ขอใบอนุญาตนักบินโดรน/การบินตามที่กฎหมายกำหนด
3. ทำประกันภัยภาคบังคับ
4. ตรวจสอบแผนที่เขตห้ามบินก่อนทำการบินทุกครั้ง

ข้อปฏิบัติเพื่อความปลอดภัย

• บินในระดับความสูงไม่เกิน 90 เมตร
• รักษาระยะห่างให้มองเห็นโดรนได้ด้วยตาเปล่าตลอดเวลา
• หลีกเลี่ยงการบินในสภาพอากาศที่ไม่เอื้ออำนวย
• ห้ามบินเหนือฝูงชนหรือพื้นที่ที่มีการชุมนุมคน
• เคารพสิทธิส่วนบุคคลและความเป็นส่วนตัว

บทลงโทษสำหรับการฝ่าฝืน

การฝ่าฝืนกฎระเบียบเกี่ยวกับเขตห้ามบินโดรน อาจมีโทษทั้งทางแพ่งและอาญา โดยสรุปได้ดังนี้

1) พ.ร.บ. การเดินอากาศ พ.ศ. 2497 (มาตรา 24 และมาตรา 78)

มาตรา 24 – ข้อกำหนดการอนุญาต: ห้ามบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน (โดรน) เว้นแต่ได้รับอนุญาตเป็นหนังสือและปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กำหนด

มาตรา 78 – บทกำหนดโทษ: ผู้ฝ่าฝืนต้องระวางโทษ จำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือ ปรับไม่เกิน 40,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

• การกระทำที่เข้าข่าย: บินโดรนโดยไม่ขออนุญาตตามที่กำหนด, ไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขในใบอนุญาต
• หมายเหตุ: โทษจำคุกที่ถูกต้องคือ 1 ปี (ไม่ใช่ 10 ปี)

2) พ.ร.บ. การเดินอากาศ (ฉบับที่ 12) พ.ศ. 2558 (บทลงโทษเฉพาะสำหรับโดรน)

ฉบับนี้ปรับปรุงให้รองรับการใช้งานโดรนที่เพิ่มขึ้น กำหนดโทษที่ สูงขึ้น สำหรับการฝ่าฝืนบางลักษณะ

• ปรับสูงสุด 100,000 บาท
• จำคุกไม่เกิน 5 ปี
• และอาจถูก ยึดโดรน พร้อม เพิกถอนใบอนุญาต/ใบขึ้นทะเบียน

การกระทำตัวอย่างที่มักถูกลงโทษตามฉบับที่ 12

• บินในเขตหวงห้าม/เขตห้ามบิน หรือเหนือสนามบินและพื้นที่โดยรอบโดยไม่ได้รับอนุญาต
• ใช้งานโดรนโดย ไม่ลงทะเบียนกับ กสทช. หรือไม่ติดหมายเลขระบุตามที่กำหนด
• บินโดย ไม่มีใบอนุญาตผู้บังคับอากาศยาน ในกรณีที่กฎหมายกำหนดให้ต้องมี
• ไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขในใบอนุญาต เช่น บินเกินความสูงที่กำหนด หรือบินใกล้ฝูงชน

ความสัมพันธ์ของกฎหมาย 2 ฉบับ

• พ.ร.บ. 2497 — เป็นกรอบหลัก: ฝ่าฝืนทั่วไป โทษปรับไม่เกิน 40,000 บาท / จำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือทั้งจำทั้งปรับ
• ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2558) — เพิ่มโทษหนักขึ้นสำหรับกรณีเกี่ยวกับโดรน: ปรับสูงสุด 100,000 บาท จำคุกไม่เกิน 5 ปี และอาจยึดอุปกรณ์/เพิกถอนใบอนุญาต
• หน่วยงานเกี่ยวข้องเรื่อง “การลงทะเบียนอุปกรณ์สื่อสาร” ยังอาศัย พ.ร.บ. วิทยุคมนาคม พ.ศ. 2498 ในส่วนการขึ้นทะเบียนเครื่องวิทยุสื่อสาร/อุปกรณ์ส่งสัญญาณของโดรน
• การเลือกใช้บทลงโทษขึ้นกับ “ลักษณะและความรุนแรงของการฝ่าฝืน” และพฤติการณ์ของคดี

ทำอย่างไรเมื่อถูกเรียกตรวจ

1. แสดงใบอนุญาตผู้บังคับอากาศยาน/หลักฐานการลงทะเบียน กสทช. และประกันภัย
2. ยืนยันแผนการบิน พิกัด และความสูงที่ใช้
3. ปฏิบัติตามคำสั่งเจ้าพนักงานโดยสุจริต หากมีการยึดอุปกรณ์ให้ขอเอกสารรับของกลาง

คำแนะนำสำหรับนักบินโดรนมือใหม่

การเตรียมตัวก่อนบิน

• ศึกษากฎระเบียบให้เข้าใจ
• ตรวจสอบสภาพอากาศ
• สำรวจพื้นที่บินล่วงหน้า
• เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม
• วางแผนเส้นทางการบิน

ทักษะที่จำเป็น

• การควบคุมโดรนขั้นพื้นฐาน
• การอ่านแผนที่และพิกัด
• การประเมินความเสี่ยง
• การแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน

แนวโน้มและการพัฒนาในอนาคต

• ระบบตรวจจับและติดตามโดรนอัตโนมัติ
• การบูรณาการข้อมูลแบบเรียลไทม์
• มาตรฐานความปลอดภัยที่เข้มงวดขึ้น
• การพัฒนากฎหมายให้ทันสมัย

ข้อมูลด้านกฎระเบียบอาจมีการปรับปรุงเป็นระยะ ก่อนทำการบิน ควรตรวจสอบประกาศ/ข้อกำหนดล่าสุดจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และแผนที่เขตห้ามบินที่อัปเดตเสมอ

บทสรุป

การเข้าใจและปฏิบัติตามกฎเกี่ยวกับเขตห้ามบินโดรนคือรากฐานของการบินอย่างรับผิดชอบ ช่วยลดความเสี่ยง สร้างความเชื่อมั่นจากสังคม และสนับสนุนการเติบโตของอุตสาหกรรมโดรนอย่างยั่งยืน

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)