ปฏิบัติการ SPIDERWEB
การนิยามใหม่ของสงครามอสมมาตรโดยยูเครน
1 มิถุนายน 2025
โดรนที่ใช้ปฏิบัติการ
117
โดรน FPV รุ่น "Osa" ถูกปล่อยจากภายในดินแดนรัสเซีย
ระยะโจมตีไกลที่สุด
6,700 กม.
โจมตีฐานทัพอูคราอินกาในตะวันออกไกล
มูลค่าความเสียหาย
~$7 พันล้าน
ประเมินโดย SBU จากการทำลายสินทรัพย์ทางการบิน
พิมพ์เขียวแห่งการลวง: กลยุทธ์ "ม้าโทรจัน"
ปฏิบัติการนี้ไม่ได้โจมตีจากยูเครน แต่ใช้ยุทธวิธีที่ชาญฉลาดในการแทรกซึมและใช้โครงสร้างพื้นฐานของรัสเซียเองเพื่อส่งมอบอาวุธสู่เป้าหมาย
1. ลักลอบและประกอบ
ชิ้นส่วนโดรนถูกนำมาประกอบลับๆ ในเมืองเชเลียบินสค์
2. ซ่อนพราง
โดรนถูกซ่อนในตู้คอนเทนเนอร์ที่ปลอมเป็นกระท่อมไม้
3. ขนส่งโดยไม่รู้ตัว
จ้างคนขับรถบรรทุกชาวรัสเซียขนส่งตู้คอนเทนเนอร์
4. วางตำแหน่ง
คนขับได้รับคำสั่งให้จอดรถใกล้ฐานทัพเป้าหมาย
5. โจมตีระยะไกล
นักบินในยูเครนควบคุมโดรนผ่านเครือข่าย 4G เพื่อโจมตี
คลังแสงอสมมาตร: ต้นทุนต่ำ ผลกระทบสูง
หัวใจของปฏิบัติการคือการใช้เทคโนโลยีที่หาได้ทั่วไปและราคาถูกเพื่อทำลายยุทโธปกรณ์ทางทหารที่มีมูลค่ามหาศาล
เปรียบเทียบต้นทุนโดยประมาณของฝูงโดรน 117 ลำ กับเครื่องบินทิ้งระเบิด Tu-95MS เพียงลำเดียว
เทคโนโลยีที่เป็นหัวใจหลัก
- โดรน "Osa" FPV: ราคา ~$1,000 บรรทุกระเบิดเจาะเกราะ 3.2 กก. ตรวจจับยาก
- เครือข่าย 4G/LTE: ใช้เครือข่ายมือถือของรัสเซียในการควบคุมโดรนจากยูเครน
- ซอฟต์แวร์ ArduPilot: เฟรมเวิร์กโอเพนซอร์สช่วยนำทางแม้ GPS ถูกรบกวน
- AI ช่วยเหลือ: โมเดล AI ช่วยระบุเป้าหมายและจุดอ่อนบนเครื่องบิน
สนามรบข้ามทวีปและการประเมินความเสียหาย
5 ฐานทัพอากาศทั่วรัสเซีย
การโจมตีครอบคลุมพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ที่กว้างใหญ่ โจมตีเป้าหมายที่เคยเชื่อว่าปลอดภัย
เปรียบเทียบรายงานความสูญเสีย
ทุกรายงานยืนยันตรงกันว่ากองทัพอากาศรัสเซียได้รับความเสียหายอย่างหนัก
ทลายแนวคิด 'ความลึกเชิงยุทธศาสตร์'
ปฏิบัติการนี้พิสูจน์ว่าไม่มีที่ใดในรัสเซียปลอดภัยอีกต่อไป โดยการสร้างภัยคุกคามจาก *ภายใน* แนวป้องกัน ทำให้ระยะทางมหาศาลของประเทศไร้ความหมาย
(จุดควบคุม)
(2,000 กม.)
(520 กม.)
(4,300 กม.)
(6,700 กม.)
อย่าประมาท! กลยุทธ์ของประเทศเล็กทำลายเครื่องบินประเทศใหญ่ พังไปกว่า 2.5 แสนล้านบาท
วันที่ 1 มิถุนายน 2025 ถูกจารึกไว้ในหน้าประวัติศาสตร์ เมื่อหน่วยความมั่นคงแห่งยูเครน (SBU) เปิดปฏิบัติการครั้งใหญ่ภายใต้ชื่อ “Spiderweb” (ใยแมงมุม) โดยใช้โดรนราคาถูกโจมตีฐานทัพอากาศเชิงยุทธศาสตร์ของรัสเซียอย่างพร้อมเพรียง ผลลัพธ์คือความเสียหายมหาศาล มูลค่ากว่า 7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 2.5 แสนล้านบาท นับเป็นตัวอย่างที่เปลี่ยนโฉมสงครามสมัยใหม่ให้โลกต้องหันมาศึกษาใหม่ทั้งหมด
กลยุทธ์ม้าโทรจัน: โจมตีจากภายในดินแดนรัสเซีย
หัวใจของ Spiderweb คือความแยบยลในการซ่อนแผนการไว้ในใจกลางดินแดนของศัตรู ไม่ได้ปล่อยโดรนจากชายแดนยูเครน แต่ใช้วิธีนำชิ้นส่วนเข้าสู่รัสเซียและประกอบขึ้นใหม่อย่างลับๆ ที่โกดังในเมืองเชเลียบินสค์ ซึ่งทำให้การโจมตีครั้งนี้เหนือความคาดหมายของกองทัพรัสเซียโดยสิ้นเชิง
- ลักลอบและประกอบ: ชิ้นส่วนโดรนมากกว่า 100 ลำถูกนำเข้ามาและประกอบอย่างลับๆ
- การพรางตัว: ใช้ตู้คอนเทนเนอร์ที่ปลอมให้เหมือนบ้านเคลื่อนที่ธรรมดา แต่หลังคาเปิดออกได้ด้วยรีโมต
- ม้าโทรจันยุคใหม่: คนขับรถบรรทุกชาวรัสเซียไม่รู้ตัวว่ากำลังขนโดรนเข้าสู่พื้นที่เป้าหมาย
- ถอนกำลังล่วงหน้า: เจ้าหน้าที่ยูเครนทั้งหมดถูกอพยพกลับอย่างปลอดภัยก่อนโจมตี
พลังของเทคโนโลยีราคาถูก
การโจมตีไม่ได้พึ่งพาอาวุธล้ำค่าหรือเทคโนโลยีราคาแพง แต่ใช้ โดรน FPV รุ่น “Osa” ที่มีราคาเพียง 600–1,000 ดอลลาร์สหรัฐต่อลำ โดรนถูกบังคับผ่านเครือข่ายมือถือ 4G/LTE ภายในรัสเซีย เพิ่มเติมด้วยซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สอย่าง ArduPilot และระบบ AI ที่สามารถเล็งโจมตีถังเชื้อเพลิงและจุดอ่อนของเครื่องบินได้อย่างแม่นยำราวกับนักบินฝึกมาอย่างดี
ตารางเปรียบเทียบ: ราคาที่แตกต่าง แต่มูลค่าการทำลายล้างมหาศาล
ประเภท | ต้นทุนต่อหน่วย | มูลค่าความเสียหายที่ก่อได้ |
---|---|---|
โดรน FPV รุ่น "Osa" | 600–1,000 USD (≈ 20,000–35,000 บาท) | สามารถทำลายเครื่องบินรัสเซียมูลค่าหลายร้อยล้านดอลลาร์ |
Tu-160 (เครื่องบินทิ้งระเบิดยุทธศาสตร์) | ≈ 200 ล้าน USD (7 พันล้านบาท) | โดรนหลักพันดอลลาร์ก็สามารถเจาะจุดอ่อนและทำให้ไร้สภาพได้ |
A-50 AEW&C | ≈ 330 ล้าน USD (11 พันล้านบาท) | ความเสียหายไม่สามารถทดแทนได้ง่าย |
เป้าหมายของ Spiderweb: ใยแมงมุมที่ครอบคลุมทั่วรัสเซีย
ชื่อ “Spiderweb” แสดงให้เห็นถึงการเชื่อมโยงเป้าหมายหลายแห่งภายในรัสเซีย โดยยูเครนโจมตีพร้อมกันถึง 5 ฐานทัพในภูมิภาคและเขตเวลาที่ต่างกัน ผลลัพธ์คือการทำลายทรัพย์สินยุทธศาสตร์ที่ไม่สามารถทดแทนได้ทันที
- โอเลนยา
- เดียกิเลโว
- อีวาโนโว
- เบลายา (ห่างจากยูเครนกว่า 4,300 กม.)
- อูคราอินกา (ไกลเกือบ 6,700 กม.)
เครื่องบินทิ้งระเบิดเชิงยุทธศาสตร์ Tu-95MS, Tu-22M3, Tu-160 และเครื่องบินแจ้งเตือนทางอากาศรุ่น A-50 ถูกโจมตีจนสร้างความสูญเสียครั้งใหญ่ เน้นย้ำให้เห็นว่ายุทโธปกรณ์ระดับไตรภาคนิวเคลียร์ยังไม่ปลอดภัย
ความเสียหายที่สั่นสะเทือนรัสเซีย
แม้ข้อมูลจากหลายฝ่ายจะแตกต่างกัน แต่สิ่งหนึ่งที่ชัดเจนคือ รัสเซียสูญเสียหนัก ทั้งในเชิงกายภาพและเชิงจิตวิทยา:
- ยูเครน (SBU): โจมตีได้ 41 ลำ มูลค่า 7 พันล้านดอลลาร์
- เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ: เครื่องบินเสียหาย 20 ลำ ถูกทำลายอย่างน้อย 10
- เซเลนสกี: 34% ของเครื่องบินบรรทุกขีปนาวุธร่อนถูกโจมตี
ผลกระทบต่อสงครามและโลก
- ทลายความเชื่อเรื่อง “ความลึกเชิงยุทธศาสตร์” ของรัสเซีย: ไม่มีพื้นที่ใดปลอดภัยอีกต่อไป
- สงครามจิตวิทยา: รถบรรทุกใดๆ ก็อาจเป็นภัย ทำให้เกิดความหวาดระแวงทั่วประเทศ
- การตอบโต้ของรัสเซีย: เปิดฉากขีปนาวุธขนาดใหญ่ แต่ไม่สามารถลบความอับอายได้
- บทเรียนสำหรับโลก: ประเทศเล็กใช้กลยุทธ์ + เทคโนโลยีเข้าถึงง่าย สามารถทำลายมหาอำนาจได้
สรุป: บทเรียนของสงครามสมัยใหม่
ปฏิบัติการ Spiderweb กลายเป็นหมุดหมายสำคัญที่พิสูจน์ว่า อำนาจทางทหารไม่ได้ถูกตัดสินด้วยงบประมาณหรือจำนวนเครื่องบินที่เหนือกว่าเสมอไป แต่ขึ้นอยู่กับ ความคิดสร้างสรรค์ แผนการระยะยาว และการใช้เทคโนโลยีราคาถูกอย่างชาญฉลาด.
วันนี้ ความได้เปรียบทางยุทธศาสตร์อาจไม่ได้มาจากกองทัพที่ใหญ่ที่สุด แต่เกิดจาก แนวคิดเล็กๆ ที่พลิกเกมการรบทั้งสนามได้.